Szczupak jest jednym z liczniej występujących drapieżników w polskich wodach i jednym z ulubionych gatunków większości spinningistów. Sportowe łowienie szczupaków dostarcza dużo emocji ze względu na charakter Essoxa. To drapieżnik doskonały, co widać zresztą po budowie jego ciała – podłużny, masywny korpus i specyficzna budowa głowy czynią z niego maszynę do polowania.
Podstawowy zestaw na szczupaka
W tym artykule skupię się na łowieniu szczupaków w wodach stojących, ponieważ w takich zbiornikach łowię szczupaki najczęściej. Do łowienia z brzegu wybieram wędziska o długości od 2.2m do 2.6m, unikam najdłuższych kijów, ponieważ często obławiam zakrzaczone miejsca, gdzie ze względu na brak przestrzeni ciężko operuje się zestawem dłuższym niż 2.4m.. Oczywiście długość wędziska zależy od indywidualnych upodobań wędkarza, więc nad wodę zabierajcie sprzęt, którym łowi się wam najwygodniej. Ważne żeby kij nie był zbyt szybki o szczytowej akcji – znacznie lepiej sprawdzi się spinning o ugięciu przesuniętym ku środkowi. Taki kij znacznie lepiej amortyzuje odjazdy i szarpnięcia dużych szczupaków, a także dobrze ładuje się podczas rzutu.
Jeśli chodzi o kołowrotek, to rozmiar od 3000 do 5000 wydaje się najbardziej sensowny. Wielkość kołowrotka i jego przełożenie powinny być dostosowane do przynęt, które najczęściej stosujemy. Przynęty ciężkie, mocno pracujące i stawiające znaczny opór w wodzie wymagają cięższego sprzętu, natomiast lekkie gumy czy wahadła spokojnie obsłużymy mniejszym kołowrotkiem. Ważne żeby nas kołowrotek idealnie wyważał zestaw, ponieważ wielogodzinne spinningowanie źle wyważonym wędziskiem może solidnie zmęczyć rękę.
Szczupaki łowię głownie na plecionki, których zalety opisałem w tym artykule. Plecionka w rozmiarze PE1.0 jest uniwersalną propozycją i pozwoli na wyciągnięcie zarówno dużej ryby jak i uwolnienie przynęty z zaczepu. Jeśli łowimy w wodzie pełnej zaczepów lepiej stosować plecionkę czterosplotową. Moją podstawową linka na Essoxa jest Duel Hardcore x4 w rozmiarze PE1.0. Wcześniej korzystałem z Power Pro i Major Craft w takim samym rozmiarze, ale to właśnie Duel zatrzymał się na mojej szpuli najdłużej.
Dopełnieniem podstawowego zestawy jest odpowiedni przypon. Nieważne czy nastawiam się na szczupaki małe czy naprawdę duże, używam przyponów o długości minimalnej 40cm i wytrzymałości od 10kg wzwyż. Nigdy nie kupuję niesprawdzonych przyponów, a w szczególności unikam „zielonych”, które leżą pęczkami na pólkach sklepów wędkarskich. Najczęściej stosuję przypony Dragona z surfstrandu z agrafką quick lock – używam ich od kilku lat i nigdy nie spotkała mnie żadna przykra niespodzianka. Jeszcze raz zaznaczę, że długość 40cm to wg. mnie minimum – wielokrotnie widziałem jak 60-70cm szczupaki połykają bardzo duże gumy w całości, tak że praktycznie ich nie widać. Stosując krótkie przypony możemy stracić rybę na którą czekamy latami.
Podstawowe przynęty na szczupaka
Swoje ulubione przynęty szczupakowe opisałem w tym artykule. Podsumowując, warto zabrać ze sobą zestaw sprawdzonych wabików, na które wcześniej reagowały ryby. W moim pudelku zawsze jest to Savage Gear Cannibal i Goby Shad, Berkley Pulse Shad, Keitech Swing Impact FAT i kilka twardych przynęt takich jak wahadłówka Polspingu czy duża obrotówka z czerwonym chwostem. Przynętą uniwersalną, która efektywnie działa na szczupaka jest sprawdzona propozycja od Relaxa, czyli kopyto w perłowym lub białym kolorze z czarnym grzbietem.
Jeśli chodzi o rozmiar przynęty to stosuję zasadę ¼, czyli jeśli nastawiam się na szczupaki dłuższe niż 80cm wybieram przynęty wielkości ¼ ryby, czyli 20cm. Szczupaki (nawet te mniejsze) atakują duże przynęty do których nie jesteśmy na polskich łowiskach przyzwyczajeni. Ten trend odwraca się od kilku lat i niczym dziwnym jest widok spinningisty z 25cm kopytem czy bardzo dużym jerkiem. Nie należy bać się takich przynęt, w łowiskach poddanych dużej presji wędkarskiej to właśnie duży rozmiar może stanowić o naszym sukcesie.
Kiedy szukać szczupaka
Mimo tego, że szczupak jest rybą aktywną cały rok, najlepsze miesiące do ich łowienia to maj i październik/listopad. W maju szczupaki zaczynają bardzo intensywnie żerować w płytkich szybko nagrzewających się , a jesienią przygotowują się do nadchodzącego zimnego okresu, gdzie zmniejsza się dostępność pokarmu w wodzie.
Ważnym elementem, który ma wpływ na żerowanie szczupaka jest ciśnienie atmosferyczne. W miesięczniku Wędkarz Polski trafiłem kiedyś na artykuł, którego tezy sprawdzają mi się nad wodą. Większość rekordowych szczupaków złowiono gdy ciśnienie atmosferyczne było w przedziale 980-1019 hPa. Statystyki wyraźnie pokazują, że najwięcej brań możemy spodziewać się kiedy ciśnienie jest w przedziale 1000 hPa – 1009 hPa. Ważnym czynnikiem jest również zmienność ciśnienia – wg. statystyk najelpszym okresem jest czas kiedy ciśnienie jest ustabilizowane (brak zmian większych niż 10 hPa na dobę). Gdy ciśnienie wolno maleje lub wolno rośnie, tj. zmiany zawierają się w przedziale od 11-20 hPa, szczupak wciąż jest aktywny. Najgorszym okresem jest czas gwałtownych zmian i wahań ciśnienia, kiedy Essox wydaje się zupełnie nie aktywny. Co kraj to obyczaj, co woda to zwyczaj – pamiętajcie, że statystyki to tylko liczby, które trzeba weryfikować nad wodą.
Natura szczupaka
Duże szczupaki są rybami stanowiskowymi, tzn. nie są zaliczane do drapieżników bardzo aktywnie polujących. Szczupaki potrafią godzinami stać w optymalnym miejscu, chowając się w roślinności podwodnej, w czym pomaga im naturalny kamuflaż. Bardzo często złowione szczupaki potrafią być wręcz obklejone pijawkami, co jest skutkiem „murowania” dna. Na pewno zauważyliście, że wielu wędkarzy wrzuca zdjęcia dużych szczupaków łowionych po kilka razy w tym samym miejscu – zazwyczaj wracają one na wcześniej upatrzone stanowiska. Czasem inne, większe ryby wypierają mniejsze z dobrych stanowisk. W przypadku szczupaka powinniśmy mieć zawsze w pamięci miejscówki w których łowiliśmy je wcześniej.
Szukanie szczupaka
Wbrew obiegowym opiniom, szczupaki wciąż licznie występują w polskich wodach. Oczywiście nie tak licznie jak kilkadziesiąt lat temu i nie w takich rozmiarach, ale przy odrobinie szczęścia uda nam się dość szybko zlokalizować. Podstawową zasadą jest szukanie szczupaka przez jego podstawowy pokarm – szukamy miejsc w których grupuje się drobnica i białoryb. Szczupak jako drapieżnik stanowiskowy potrzebuje dobrej kryjówki do obserwacji otoczenia. Moje ulubione miejsca szczupakowe to trzciniska i pas wody bezpośrednio przed nimi, duże oczka wodne w zarośniętych akwenach, zwaliska drzew i okolice starych pomostów. Bardzo ciekawymi miejscami są łączenia drobnych cieków, rzeczek czy kanałów z jeziorami i stawami. Szczupak lubi ustawiać się bezpośrednio na łączeniu, obserwując z boku wpływającą wodę.
Jeśli chodzi o operowanie przynętą, staram się przestrzegać zasady mówiącej że przynętę lepiej prowadzić przynętę za wysoko niż za nisko. Szczupak, ze względu położeniu oczu, doskonale widzi na boki i nad sobą; dużo gorzej radzi sobie z dostrzeżeniem przynęty płynącej zbyt nisko. Prowadząc przynętę szczupakową, obławiam wodę od lustra wody do dna. Samo prowadzenie przynęty nie jest też specjalnie wyrafinowane – najczęściej gram przynętą zmieniając tempo prowadzenia. Wytypowane miejscówki obławiam wachlarzem, stosując odstępy około 3-4 m między torem prowadzenia przynęty.
