Ryba jaź
Jaź – Leuciscus idus, jest jednym z gatunków ryb z rodziny karpiowatych, żyjących w naszych wodach. Mimo, że jazie należą do średniej wielkości ryb, to są chętnie poławiane przez wędkarzy zarówno w rzekach jak i zbiornikach zaporowych czy jeziorach.
Młodsze osobniki żyją w stadach liczących kilka sztuk. Starsze jazie to samotniki. Największa populacja jazia w Europie to obszar od północnej części Alp, aż do Renu. Jazie można łowić także w niektórych częściach Azji. Jazie lubią przebywać także w zasolonej wodzie, szczególnie przy ujściach rzek.
Po raz pierwszy jazie odbywają tarło w trzecim lub czwartym roku życia. Z reguły ma ono miejsce w okresie miedzy kwietniem, a majem, a nawet, w niektórych przypadkach początkiem czerwca. Idealnym miejscem na tarło jest odcinek rzeki o mocno kamienistym lub żwirowym dnie. Jazie mogą także odbywać tarło w miejscach o dość silnej roślinności. Ikra samic przylepia się do kamieni lub roślin. W przypadku samców można zaobserwować charakterystyczną wysypkę.
Jazie dożywają około 12-15 lat. Naturalnym pokarmem jazia są skorupiaki, małe rybki i mięczaki.
Jak wygląda jaź?
Jazie to ryby o średniej wielkości, z reguły do 40-50 cm długości. Jednakże zdarzają się osobniki dość mocno przekraczające tą wartość nawet o 20 cm. Waga ciała jazia przeważnie dochodzi do 1-2 kg, choć zdarzają się egzemplarze nawet powyżej 3-4 kg.
Ciało ryby jest wyraźnie spłaszczone po bokach, ponadto delikatnie wygrzbiecone. Pokrywa je duża ilość drobnych łusek. Jaź ma charakterystyczną niewielka głowę i otwór gębowy w końcowym położeniu. W porównaniu do wielkości głowy, jaź ma duże oczy. Grzbiet ryby jest w kolorze niebiesko-szarym, czasami zielonawym. Boki jazia są wyraźnie srebrzyste, a jego brzuch jest w kolorze białym, niekiedy delikatnie kremowym.
Płetwa grzbietowa ryby jest szara, podobnie jak płetwa ogonowa i odbytowa. Pozostałe płetwy mają kolor żółty lub czerwonawy. Mniej doświadczeni wędkarze mogą mylić jazie z innymi gatunkami np. płocią. Warto pamiętać, że tęczówka oka jazia jest żółta, a w linii bocznej jest od 55 do 60 łusek, a w przypadku płoci, tęczówka oka jest czerwona a w linii bocznej jest 39 do 40 łusek.
Okres ochronny jazia
Jaź w polskich wodach nie jest objęty okresem ochronnym.
Wymiar ochronny jazia
Wymiar ochronny jazia wynosi do 25 cm. Przed wędkowaniem na danej wodzie warto jednak sprawdzić regulamin zatwierdzony przez dzierżawcę lub opiekuna łowiska, zazwyczaj konkretny Okręg Polskiego Związku Wędkarskiego, ponieważ w każdym okręgu mogą być inne wymiary jazia, w tym wymiar dolny i górny.
Jaź – rekord Polski
Rekord Polski jazia to ryba o długości 82 cm i wadze 5,10 kg. Została złowiona w 1973 przez Jana Zbiegienia i jest jeden z najstarszych rekordów notowanych w Polsce. Co ciekawe w 1990 roku Mirosław Królikowski złowił jazia o takiej samej wadze – 5,10 kg, jednak ryba była nieco krótsza, gdyż miała 78 cm długości.
Gdzie szukać jazia w rzece?
Jazie można łowić w większości rzek w Polsce, w tym także w tych dużych takich jak Wisła, Odra, Warta. W okresie wiosennym bardzo dobrym wyborem będzie łowienie w dopływach tych rzek, gdzie jazie lubią się grupować. Jazie można łowić w rzece ze środków pływających jak i z brzegu.
Bardzo dobrymi miejscówkami są stanowiska na kamienistych opaskach. W poszukiwaniu tego gatunku warto obłowić rozbite główki tam, okolice powalonych pni drzew i korzeni. Jazie często w poszukiwaniu pożywiania odwiedzają różnego rodzaju przelewy. Można go szukać także na skrajach dołków czy w okolicach wyraźnego spowolnienia nurtu. Bywają miejsca, gdzie jazie mogą przebywać tuż pod naszymi nogami, dlatego warto zachowywać się na łowisku bardzo spokojnie, gdyż łatwo je spłoszyć.
Dobrymi do obłowienia miejscami są zatoki, nawet te niewielkie, a także odcinki z zalaną roślinnością. Jazie mogą przebywać praktycznie w każdym odcinku rzeki na którym nurt nawet nieznacznie zmienia swój bieg, np. poprzez wystające kamienie, powodujące zawirowania wody.
Gdzie szukać jazia w jeziorze?
Najlepszymi miejscami do łowienia jazi w jeziorze są niezbyt głębokie partie wody. Bardzo często aby tam dotrzeć potrzebne będą wędkarzowi spodniobuty, ponieważ brodzenie przy łowieniu jazi w jeziorze daje niezłe efekty. Kluczem do sukcesu jest dotarcie do łowiska w sposób bardzo ostrożny, tak aby nie spłoszyć jazia.
Idealne miejsca, to płytkie trzcinowiska, wszelkiego rodzaju podwodne łąki, dające możliwość zdobycia rybie naturalnego pokarmu.
Jak złowić jazia na spławik?
Łowienie jazi na spławik jest skuteczne szczególnie w rzece. Idealnie sprawdzi się tutaj przepływanka. Punktem wyjścia oczywiście zaraz po wytypowaniu miejsca łowienia, jest dobranie odpowiedniego sprzętu.
Lepiej wybrać dłuższe wędzisko, bardziej praktyczne na rzekę, dające wędkarzowi więcej możliwości, nie tylko obłowienia miejsc, ale tez samej kontroli ryby w trakcie holu. Można wybrać np. wędzisko do metody bolońskiej o długości 5-6 metrów. Sama długość wędziska jest zależna od odległości na jakiej chcemy łowić.
Do tego dobrej jakości kołowrotek, ze sprawnym hamulcem w rozmiarze 2500-3000. Na kołowrotek nawijamy żyłkę główną np. w rozmiarze 0,18 mm. Kolor żyłki w przekonaniu większości wędkarzy nie ma znaczenia. Kolejnym elementem zestawu spławikowego na rzecznego jazia jest przypon. Wykonujemy go z żyłki w rozmiarze np. 0,12 lub 0,14 mm. Jego długość to około 40-50 cm.
Haczyk powinien być ostry, tak aby pozwolił na skuteczne zacięcie jazia. Jego wielkość warto dobrać do wielkości przynęty jaką chcemy łowić. Jeśli będzie stosować białe robaki lub pinki, wówczas spokojnie wystarczy haczyk w rozmiarze 12 lub 14. Jeśli będziemy próbować łowić na czerwone robaki i dendrobeny, wówczas trzeba zastosować nieco większy haczyk np. w rozmiarze 10. Jeśli będziemy łowić jazie na kukurydzę, również haczyk w rozmiarze 10 lub 8 będzie odpowiedni. Wiele oczywiście zależy od wielkości ziarenek, jakie są w puszcze. Zakładając ziarenko kukurydzy na haczyk, warto zrobić to w taki sposób, aby grot haczyka wystawał nieco poza ziarno. Wówczas możemy być pewniejsi skutecznego zacięcia.
Co do spławika, to wystarczy model o gramaturze od 2 do 5 gram. Warto wybierać spławiki z dobrze widoczna antenką. Przy łowieniu na spławik w rzece przyda się także odpowiednio długi podbierak, dzięki któremu podbierzemy rybę nawet z dalszego dystansu.
Wybierając się na jazie warto zwracać uwagę na warunki atmosferyczne i porę dnia. Odpowiednie notatki z intensywności brań pomogą nam stworzyć swój własny kalendarz brań.
Jak złowić jazia na spinning?
Łowiąc jazie metodą spinningową będziemy używać zazwyczaj lekkiego spinningu i to bez względu na rodzaj łowiska. Wędzisko powinno mieć długość od 2,40 do nawet 3 metrów, płynnie działający kołowrotek o dobrym, precyzyjnym hamulcu, na który nawiniemy żyłkę o średnicy 0,16 mm lub cieniutka plecionkę np. w rozmiarze 0,06 mm.
Warto zaopatrzyć się także w malutkie agrafki, które pozwolą nam na zakładanie praktycznie każdej przynęty. Co do taktyki samego łowienia to w rzekach warto zarówno posyłać przynętę daleko i pozwolić jej płynąć z nurtem, jak również obławiać kamienie, czy przelewy.
Warto pamiętać, ze jazie bardzo często żerują tez bezpośrednio pod powierzchnia wody. Prowadząc przynętę, trzeba robić to w pełni świadomie i być skoncentrowanym, zacinając na każde nietypowe zachowanie się przynęty.
Jakie przynęty spinningowe na jazia?
Do najpopularniejszych przynęt spinningowych na jazie należą bez wapnia niewielkie woblery przypominające np. owady. Mogą to być zarówno modele typu „hand made” jak i woblery znanych na rynku producentów sprzętu wędkarskiego. Ponadto skutecznymi przynętami są niewielkie obrotówki, małe wahadłówki czy nawet twistery w naturalnych kolorach, podane na bardzo lekkich główkach.
