Ryba sandacz
Sandacz czyli Sander luciperca, to kolejny gatunek ryby z rodziny okoniowatych, żyjący w naszych wodach. Jest celem wypraw wielu wędkarzy, głównie spinningistów. Ten drapieżnik żyje nie tylko w Polsce, ale również w większej części Europu od dorzeczy takich rzek jak Rodan i Ren, aż po tereny Morza Kaspijskiego. Sandacza spotkamy także w południowych częściach Wielkiej Brytanii, Skandynawii, Rosji czy w wodach Półwyspu Bałkańskiego i Apenińskiego.
Występuje głównie w zbiornikach zaporowych, jeziorach, a także mniejszych i większych rzekach nizinnych. Bardzo często można go łowić również w częściach przybrzeżnych Bałtyku. Z reguły sandacze preferują dość głębokie wody, o dużym stopniu mętności. Idealnym miejscem do łowienia sandaczy są odcinki o twardym dnie, najlepiej kamienistym, żwirowym, lub gliniastym. Warto wiedzieć, że sandacze nie są neutralne, wręcz wrażliwe na niski poziom tlenu w wodzie.
Tarło sandacza przypada na okres między kwietniem a majem, kiedy temperatura wody osiągnie nieco więcej niż 10-11 stopni. Wówczas ryby te schodzą w płytsze partie wody, na głębokość około 1 do 1,5 metra. Samiec sandacza podczas tarła wśród korzeni i zatopionych gałęzi buduje cos na wzór gniazda, w którym samica składa nawet około trzystu tysięcy jasnożółtych i kleistych ziarenek ikry o średnicy około jednego milimetra. Samiec czuwa nad takim gniazdem a następnie and wylęgiem. Inkubacja w takiej temperaturze trwa około dwóch tygodni.
Sandacz w wieku około 4-5 lat osiąga długość w granicach 60 cm i średnio 1 kg masy ciała. Młode sandacze, zaraz po wylęgu odżywiają się planktonem. Po osiągnieciu 4-5 cm długości zaczynają odżywiać się narybkiem innych ryb. Dziesięciocentymetrowe sandacze to już typowe drapieżniki. Polujące na kiełbie, ukleje i inne ryby. Sandacz posiada charakterystyczne wąskie gardło, poprzez to jego menu jest ograniczone.
Jak wygląda sandacz?
Sandacz może osiągać długość nawet do 1 metra, a niektóre osobniki mogą mierzyć nawet 130 cm a przy tej długości około 10-12 kg masy ciała. Ciało sandacza jest dość smukłe i wydłużone. Po bokach jest charakterystycznie spłaszczone. Wzdłuż linii bocznej ryby wstępuje około 55 do nawet 77 łusek. Głowa sandacza jest nieproporcjonalnie mała w stosunku do reszty ciała. Przedni otwór gębowy ryby sięga powyżej tylnej krawędzi oka. W paszczy sandacza jest mocne uzębienie, z którego wyróżnia się kilka dużych zębów w przedniej części.
Charakterystyczne dla sandacza są duże, świecące w ciemnościach oczy. Stąd też popularnie mówi się na ten gatunek mętnooki. Pletwy grzbietowe u sandacza są oddalone od siebie. Grzbiet ryby jest w kolorze zielono-szarym, czasami brązowo-szarym. Boki są z reguły jasne zielono-srebrzyste z charakterystycznymi kilkoma smugami, które mogą wydawać się też lekko rozmazane. Na płetwach grzbietowych i płetwie ogonowej są specyficzne ciemne plamy nachodzące regularnie miedzy promienie. Płetwy piersiowe sandacza są jaskrawo żółte, pozostałe bledsze.
Okres ochronny sandacza
Okres ochronny sandacza przypada od 1 stycznia do 31 maja. Inaczej okres ochronny sandacza wygląda w wodach morskich. Sandacz w wodach morskich, które są w administracji Urzędów Morskich ma okres ochronny od 1 marca do 31 maja. Dodatkowo w wodach na obszarze zachodnim od południka 16 stopni 40 minut długości geograficznej wschodniej okres ochronny sandacza przypada od 25 marca do 10 maja. W wodach morskich między południkami 16 stopni 40 minut i 19 stopni 00 minut długości geograficznej wschodniej okres ochrony sandacza przypada w okresie od 10 kwietnia do 31 maja. W wodach morskich na wschód od południka 19 stopni 00 minut długości geograficznej wschodniej okres ochronny sandacza jest wyznaczony od 20 kwietnia do 10 czerwca.
Wymiar ochronny sandacza
Wymiar ochronny sandacza wynosi 50 cm. Przed wędkowaniem na danej wodzie warto jednak sprawdzić regulamin zatwierdzony przez opiekuna łowiska, zazwyczaj konkretny Okręg Polskiego Związku Wędkarskiego, ponieważ w każdym okręgu mogą być inne wymiary sandacza, w tym wymiar dolny i górny.
Sandacz – rekord Polski
Rekord Polski sandacza to ryba o długości 109 cm i wadze 15,60 kg. Została złowiona w 1980 roku przez Wacława Biegana. Niektóre źródła za rekord Polski sandacza uznają rybę złowioną przez Dariusza Szweda w 2004 roku. Sandacz ten miał 108 cm długości i ważył 14,20 kg.
Gdzie szukać sandacza w rzece?
Sandacze z powodzeniem można łowić zarówno dużych rzekach takich jak Wisła, Odra, Warta czy Bug, jak i mniejszych rzekach. Ryb tych szukamy przede wszystkim na odcinkach o kamienistym i żwirowatym dnie. Dlatego tez godnymi polecenia miejscówkami są opaski i główki. Warto szukać różnego rodzaju spowolnień nurtu, nawet nieznacznych. Sandacze lubią przebywać także na odcinkach rzek gdzie występuje nurt wsteczny.
Warto pamiętać, ze sandacze będą wszędzie tam gdzie jest tez drobnica, która jest jego naturalnym pokarmem. W nocy sandacze lubą wychodzić na płytsze rejony wody. Stad też obławianie o tej porze doby wcześniej obserwowanych miejscówek jest jak najbardziej wskazane. W dzień sandacz woli miejsca głębsze, w pobliżu zwalonych drzew i korzeni. Czuje się tam bezpiecznie.
Gdzie szukać sandacza w jeziorze?
Jeziora i zbiorniki zaporowe to także świetne sandaczowe łowiska. Warto pamiętać, że podobnie jak w wytypowaniu rzecznych sandaczowych miejscówek tak i tutaj sandacz będzie preferował miejsca o twardym kamienistym lub żwirowym dnie. W jeziorach sandacz będzie szukał naturalnych kryjówek w postaci powalonych drzew i konarów. Dlatego jeśli takie miejsca znajdują się nawet na niezbyt głębokiej wodzie możemy być pewni, że kryje się tam sandacz. Okolice starych koryt rzeki to idealne sandaczowe miejscówki. Warto również szukać odcinków jezior o nieregularnym dnie, z licznymi górkami i spadami. Również tam sandacz może mieć swoje terytorium.
Jak złowić sandacza?
Sandacze można łowić różnymi metodami wędkarskim, z których najpopularniejszy jest spinning i metoda gruntowa. Warto opracować swój własny kalendarz brań na ten gatunek. Ryby te, dobrze żerują od lata, szczególnie w okresach gdy nie ma upałów, po późną jesień, kiedy temperatura wody zacznie spadać. Sandacze są aktywne szczególnie od zmierzchu do świtu. Doskonale widzą w nocy i być może dlatego upodobały sobie tę część doby. Sandacz można łowić zarówno z brzegu jak i pontonu czy łodzi. W tym drugim przypadku pomocna będzie echosonda, dzięki której łatwiej nam będzie namierzyć potencjalna sandaczowa miejscówkę.
Sandacz na spinning
Metoda spinningowa jest jedną z najpopularniejszych technik wędkarskich w łowieniu sandaczy zarówno w rzece jak i jeziorze. Oczywiście jedną z najważniejszych rzeczy oprócz wyboru odpowiedniej miejscówki, jest dobór sprzętu. Każdy z wędkarzy zapewne ma swój ulubiony zestaw na sandacze. Dobór wędziska i innych elementów zestawu zależy od wielu czynników, m.in. charakterystyki łowiska i preferencji wędkarza. Łowiąc z brzegu użyjemy zazwyczaj nieco dłuższego wędziska – 2.40m lub 2.70m. Wędzisko powinno mieć ciężar wyrzutu w granicach 10-45 gram. Kołowrotek sandaczowy z reguły ma rozmiar 3000 lub 4000.
Wielu wędkarzy w łowieniu sandaczy na spinning preferuje plecionkę np. w rozmiarze 0.16 mm. Bardzo ważnym elementem rzutującym na sukces lub porażkę przy łowieniu sandaczy jest sposób prowadzenia przynęty. Łowiąc na przynęty gumowe zazwyczaj stosujemy technikę łowienia z opadu oraz jednego i dwóch podbić. Jednak wszelkie kombinacje i modyfikacje tego sposobu prezentacji i prowadzenia przynęty są jak najbardziej wskazane.
Sandacz z gruntu
Łowienie sandaczy z gruntu jest popularna i efektywną formą łowienia sandaczy. Przynęta może być żywiec (niewielka ukleja lub płotka), martwa rybka lub kawałek ryby czyli filet. Dzięki zestawowi gruntowemu mamy okazje położyć przynętę praktycznie w sąsiedztwie potencjalnej sandaczowej kryjówki. Przykładowy zestaw to wędzisko o długości około 4 metrów. Idealnie sprawdzą się tutaj np. wędziska do metody karpiowej. Do tego kołowrotek. Może być z wolnym biegiem. Na kołowrotek nawijamy żyłkę główną w granicach 0.25 mm. Na żyłce głównej montujemy przelotowo ciężarek. Przypon można wykonać np. z plecionki. Na końcu przyponu stosujemy haczyk lub kotwiczkę.
Bardzo ważne jest odpowiednie założenie przynęty. Przy łowieniu na „trupka” lub fileta, bardzo często stosuje się technikę przeszywania. Po braniu sandacza, warto nie zacinać od razu i pozwolić rybie z przynęta w pysku nieco odpłynąć.
Jakie przynęty nas sandacza?
Najczęściej stosowanymi przynętami na sandacza są przynęty gumowe – rippery, twistery i jaskółki. Dobierając kolorystykę przynęt, w swoim pudełku warto mieć takie kolory jak biały czy perłowy. Ponadto sandacz reaguje na dość jaskrawe gumy. Ponadto warto próbować łowić także na gumy w takich kolorach jak pomarańczowy czy fioletowy. Oczywiście nie ma stu procentach skutecznej przynęty i warto poznać dane łowisko. To co na jednej wodzie przynosi efekt, na innej może się nie sprawdzić. I odwrotnie. Ponadto sandacze można łowić na woblery, obrotówki czy coraz popularniejsze mandule i koguty.
Chcesz łowić duże sandacze?
Staramy się, aby nasz blog był cennym źródłem wiedzy, dlatego zapraszamy Was do zapoznania się z artykułami spinningistów, dla których łowienie sandaczy to ogromna pasja.
